سامانه همایش های دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی شهر

صفحه اصلی / اولین همایش بین المللی و سومین همایش ملی حقوق خصوصی نوین با محوریت کسب و کار و اقتصاد دیجیتال

بررسی تطبیقی اعتبار و آثار شروط داوری در قراردادهای دیجیتال

نویسندگان :

قاسم نخعی پور¹ سجاد رضائی²

1- دانشگاه بیرجند 2- دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند

کلمات کلیدی :

داوری،قرارداد الکترونیکی،قواعد آنسیترال،امضای الکترونیکی،کتبی بودن قرارداد

چکیده :

گسترش تجارت الکترونیک و تحول در شیوه‌های انعقاد قرارداد، با توجه به شرط «کتبی بودن» در قوانین داوری ایران، چالش‌هایی را در مورد اعتبار شروط داوری در قراردادهای دیجیتال ایجاد کرده است. این پژوهش به بررسی این سؤال محوری می‌پردازد که آیا شروط داوری مندرج در این قراردادها از نظر حقوقی الزام‌آور هستند یا خیر. هدف اصلی، تحلیل جایگاه حقوقی این شروط در نظام حقوقی ایران و مقایسه آن با قواعد بین‌المللی، به‌ویژه قانون نمونه آنسیترال (UNCITRAL) است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و تطبیقی است. یافته‌ها نشان می‌دهد که قواعد آنسیترال با تفسیری موسع از مفهوم «کتبی بودن» و پذیرش داده‌پیام‌ها و امضاهای الکترونیکی، زمینه قانونی مناسبی برای اجرای شروط داوری دیجیتال فراهم کرده‌اند. اما در نظام حقوقی ایران، گرچه قانون تجارت الکترونیکی گام‌های اولیه را برداشته اما در آیین دادرسی و رویه قضایی با ابهام و پراکندگی مواجه است که مانع تضمین کامل نفوذ آرای در این خصوص می‌شود. نتیجه پژوهش، ضرورت اصلاح صریح مقررات آیین دادرسی در رابطه با «توافق الکترونیکی بر داوری» را تأیید می‌کند. تطبیق قواعد داخلی با الگوهای آنسیترال، تقویت زیرساخت‌های فنی و تدوین رویه‌های روشن قضایی برای پذیرش آرای دیجیتال، می‌تواند امنیت حقوقی و کارآمدی سازوکارهای حل‌وفصل اختلاف در اقتصاد دیجیتال ایران را ارتقاء دهد.