سامانه همایش های دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی شهر

صفحه اصلی / اولین همایش بین المللی و سومین همایش ملی حقوق خصوصی نوین با محوریت کسب و کار و اقتصاد دیجیتال

چالش های حقوقی هوش مصنوعی در قراردادهای خصوصی با تأکید بر اقتصاد دیجیتال

نویسندگان :

منصوره گودرزی¹ مهدی شیخ موحد²

1- دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز 2- دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز

کلمات کلیدی :

چالش،هوش مصنوعی،قرارداد خصوصی،اقتصاد دیجیتال

چکیده :

پژوهش حاضر با عنوان «چالش‌های حقوقی هوش مصنوعی در قراردادهای خصوصی با تأکید بر اقتصاد دیجیتال»، به بررسی تأثیر ورود فناوری‌های هوشمند بر اصول بنیادین حقوق قراردادها پرداخته است. مسئله اصلی تحقیق، تداخل تصمیم‌گیری الگوریتمی با اراده انسانی و آثار آن بر رضایت، اهلیت و مسئولیت قراردادی در روابط اقتصادی نوین است. هدف مطالعه، ارزیابی میزان کارایی قواعد سنتی حقوق مدنی در مواجهه با قراردادهای خودکار هوش مصنوعی و ارائه پیشنهادهایی برای بازنگری در ساختارهای تقنینی و اجرایی به منظور تضمین عدالت و شفافیت در اقتصاد دیجیتال می‌باشد. روش تحقیق به‌صورت توصیفی ـ تحلیلی و مبتنی بر منابع کتابخانه‌ای است. نتایج نشان می‌دهد که نظام کنونی حقوق ایران، فاقد سازوکار مشخص برای شناسایی اراده و مسئولیت در تصمیمات الگوریتمی است؛ ازاین‌رو، اصل آزادی اراده و مسئولیت مبتنی بر تقصیر در قراردادهای هوشمند با چالش‌های مفهومی روبه‌رو شده‌اند. یافته‌های پژوهش حاکی است که قواعد سنتی مواد ۱۰، ۲۱۳ و ۳۳۵ قانون مدنی پاسخگوی روابط خودکار نیست و ضرورت تدوین مقرراتی در زمینه بیمه خسارات الگوریتمی، نظام ردیابی دیجیتال مسئولیت و سازوکار نظارت بر منطق تصمیم‌گیری هوش مصنوعی کاملاً محسوس است. در پایان، پژوهش نتیجه می‌گیرد که تحقق عدالت قراردادی در اقتصاد هوشمند مستلزم تلفیق اصول فقهی با الزامات فنی و اخلاقی هوش مصنوعی و وضع مقررات ویژه برای تبیین اراده و مسئولیت مشترک میان انسان و الگوریتم است.