سامانه همایش های دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی شهر

صفحه اصلی / اولین همایش بین المللی و سومین همایش ملی حقوق خصوصی نوین با محوریت کسب و کار و اقتصاد دیجیتال

امکان‌سنجی جرم‌انگاری رفتارهای مجازی در متاورس: واقعیت یا توهّم حقوقی؟

نویسندگان :

مهشید کشاورز¹

1- کارشناسی رشته حقوق، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.

کلمات کلیدی :

متاورس،جرم‌انگاری،رفتارهای مجازی،حقوق کیفری،چالش‌های اجرایی

چکیده :

پدیدۀ متاورس به‌عنوان محیطی سه‌بعدی، تعاملی و چندلایه، مرز میان جهان واقعی و مجازی را کمرنگ ساخته و زمینه بروز اشکال جدیدی از تعاملات و در نتیجه رفتارهای آسیب‌زا را فراهم کرده است. بسیاری از این رفتارها، هرچند فاقد نمود مادی هستند، می‌توانند اثرات روانی، حیثیتی و اقتصادی قابل توجهی بر کاربران وارد کنند. این شرایط، پرسش‌های جدی در زمینه ضرورت جرم‌انگاری و چگونگی اجرای آن مطرح می‌سازد. هدف پژوهش حاضر، بررسی امکان‌سنجی جرم‌انگاری رفتارهای مجازی در محیط متاورس، شناسایی چالش‌ها و موانع اجرایی، و ارزیابی این‌که آیا چنین سیاستی یک ضرورت عملی است یا صرفاً تصوری نظری و غیرکاربردی. این مطالعه به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است. ابتدا مفاهیم کلیدی همچون متاورس و اصول جرم‌انگاری در حقوق کیفری بررسی شدند، سپس مصادیق متنوع رفتارهای مجرمانه در این فضا شناسایی، و رویکردهای نظام‌های حقوقی مختلف به این مسئله مورد تحلیل تطبیقی قرار گرفت. داده‌ها از منابع کتابخانه‌ای، مقررات بین‌المللی و مطالعات موردی استخراج شدند. نتایج نشان می‌دهد که متاورس ظرفیت ایجاد آسیب‌های جدی و حتی غیرقابل جبران را دارد. چالش‌های اصلی در جرم‌انگاری شامل: فقدان تعریف دقیق قانونی، مشکلات فنی در شناسایی مرتکب، نبود همکاری بین‌المللی و هزینه‌های اجرایی است. تجربه نظام‌های حقوقی گوناگون بیانگر رویکردهای ترکیبی و تدریجی در این زمینه است که از قوانین موجود برای پوشش رفتارهای نوظهور استفاده می‌کنند. جرم‌انگاری رفتارهای مجازی در متاورس نه توهّم صرف است و نه ضرورتی بی‌چالش؛ بلکه نیازمند تدوین مقررات دقیق، هماهنگی بین‌المللی، توسعه زیرساخت‌های فنی و تربیت متخصصان حقوقی و سایبری است. اتخاذ سیاست‌های تدریجی و مبتنی بر تحلیل علمی می‌تواند راه را برای مقابله مؤثر با جرایم متاورسی هموار سازد.