سامانه همایش های دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی شهر

صفحه اصلی / اولین همایش بین المللی و سومین همایش ملی حقوق خصوصی نوین با محوریت کسب و کار و اقتصاد دیجیتال

انواع چالش های هوش مصنوعی با تاکید بر حقوق قراردادها ؛ از منظر حقوق داخلی و بین المللی

نویسندگان :

فرشاد قاسمی¹ امیر حسین رهگشا²

1- دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز 2- دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز

کلمات کلیدی :

چالش،هوش مصنوعی،قرارداد،حقوق داخلی،حقوق بین المللی

چکیده :

پژوهش حاضر با هدف بررسی چالش‌های حقوقی ناشی از استفاده از هوش مصنوعی در قراردادها، از منظر حقوق داخلی و بین‌المللی انجام شده است. مسئله اصلی مطالعه آن است که با ورود سیستم‌های هوشمند به فرایند انعقاد و اجرای قراردادها، مفاهیم سنتی چون اراده، اهلیت و رضایت انسانی دچار دگرگونی شده و سازوکارهای مسئولیت و پاسخگویی در نظام حقوقی موجود کفایت لازم را ندارند. روش پژوهش، توصیفی ـ تحلیلی و مبتنی بر مطالعه کتابخانه‌ای در منابع معتبر حقوقی، فقهی و فناوری بوده است. در این چارچوب، مواد قانونی مرتبط شامل مواد ۱۰، ۲۱۳، ۳۳۵ و ۴۳۱ قانون مدنی ایران به‌عنوان مبنای بررسی گرفته شد تا میزان کارآمدی آن‌ها در مواجهه با قراردادهای هوشمند ارزیابی گردد. یافته‌ها نشان می‌دهند که در قراردادهای هوش مصنوعی، چالش‌های اساسی از جمله فقدان اراده انسانی، بی‌تکلیفی در تعیین شخص مسئول و ابهام در اعتبار تصمیمات الگوریتمی وجود دارد که موجب تضعیف شفافیت و عدالت قراردادی می‌شود. از نتایج اصلی پژوهش آن است که برای انطباق نظام حقوقی با شرایط جدید، ضرورت تدوین مقررات خاص در خصوص قراردادهای هوشمند، تعیین مسئولیت مشترک میان توسعه‌دهنده و بهره‌بردار و شناسایی اصل شفافیت الگوریتمی در روابط قراردادی احساس می‌شود. این پژوهش نهایتاً بر ضرورت بازنگری در ساختار حقوق قراردادها تأکید دارد تا نظام حقوقی بتواند در برابر تحولات سریع فناوری و ورود هوش مصنوعی به عرصه روابط خصوصی، به شکل منسجم و معاصر عمل کند.