سامانه همایش های دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی شهر

صفحه اصلی / اولین همایش بین المللی و سومین همایش ملی حقوق خصوصی نوین با محوریت کسب و کار و اقتصاد دیجیتال

نقش داوری آنلاین (Online Dispute Resolution) در حل‌وفصل اختلافات تجاری بین‌المللی در فضای دیجیتال

نویسندگان :

دکتر محمد مظفری¹ دکتر مصطفی هراتی² دکتر نادر اخگری³

1- دانشگاه مذاهب اسلامی 2- دانشگاه مذاهب اسلامی 3- دانشگاه مذاهب اسلامی

کلمات کلیدی :

داوری آنلاین،حل اختلافات تجاری بین‌المللی،تجارت الکترونیکی،حقوق ایران،مقررات بین‌المللی

چکیده :

گسترش روزافزون اقتصاد دیجیتال و معاملات تجارت الکترونیک فرامرزی، ضمن خلق فرصت‌های بی‌سابقه، به افزایش اختلافات تجاری بین‌المللی منجر شده است. روش‌های سنتی حل‌وفصل دعاوی، از جمله دادگاه‌های ملی، به دلیل پیچیدگی‌های رویه‌ای، هزینه‌های بالا و مدت‌زمان طولانی، به‌ویژه برای دعاوی با ارزش مالی پایین، ناکارآمد هستند. در پاسخ به این نیاز، داوری آنلاین (ODR) به عنوان یک جایگزین کارآمد و مدرن ظهور کرده است. این مقاله به بررسی جامع نقش و جایگاه داوری آنلاین در حل‌وفصل اختلافات تجاری بین‌المللی در فضای دیجیتال می‌پردازد. پژوهش حاضر نشان می‌دهد که ODR مزایای قابل توجهی نسبت به روش‌های سنتی دارد که شامل سرعت بالا در رسیدگی، کاهش چشمگیر هزینه‌ها با حذف سفرهای فیزیکی، و دسترسی نامحدود جغرافیایی است. این مزایا، عدالت را برای اختلافات کوچک و با ارزش پایین دسترس‌پذیر می‌سازد. با این حال، استفاده از این روش بدون چالش نیست. مهم‌ترین چالش‌های حقوقی ODR شامل تعیین صلاحیت و قانون حاکم، اعتبار رأی داوری در نظام‌های حقوقی مختلف و مشکلات اجرای رأی در کشورهای دیگر است. همچنین، امنیت داده‌ها و احراز هویت دقیق طرفین، چالش‌های فنی مهمی را پیش رو قرار می‌دهند. در نهایت، نتایج این پژوهش بر ضرورت توسعه چارچوب‌های حقوقی و زیرساخت‌های فنی برای بهره‌برداری کامل از ظرفیت‌های ODR تأکید دارد. برای تقویت جایگاه جهانی داوری آنلاین، تدوین قوانین و مقررات بین‌المللی یکپارچه، مشابه قانون نمونه آنسیترال، و ایجاد زیرساخت‌های لازم برای پذیرش و اعتباربخشی به آراء داوری آنلاین توسط نهادهای قضایی ضروری است. با توجه به گسترش فناوری‌های نوظهور، ODR پتانسیل تبدیل شدن به ابزار اصلی حقوق خصوصی نوین در مدیریت اختلافات تجارت الکترونیک را دارد.