سامانه همایش های دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی شهر

صفحه اصلی / اولین همایش بین المللی و سومین همایش ملی حقوق خصوصی نوین با محوریت کسب و کار و اقتصاد دیجیتال

سیاست جنایی ایران در قبال رمزارزها با تأکید بر پیشگیری از پولشویی در بستر کسب‌وکارهای دیجیتال

نویسندگان :

مجتبی گودرزی¹ مهدی خاقانی اصفهانی² محمد علی کنعانی³

1- دانشگاه آزاد اسلامی واحد بین المللی کیش 2- پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی(سمت) 3- دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن

کلمات کلیدی :

رمزارز،سیاست جنایی،پیشگیری از پولشویی،اقتصاد دیجیتال،بلاک‌چین

چکیده :

تحول شتابان فناوری‌های مالی و گسترش رمزارزها، ساختار سنتی نظام‌های اقتصادی و عدالت کیفری را با چالش‌های نوینی مواجه ساخته است. رمزارزها با ویژگی‌هایی چون غیرمتمرکز بودن، ناشناسی کاربران و قابلیت انتقال فرامرزی، علاوه بر فرصت‌های اقتصادی، بستر مناسبی برای ارتکاب جرایم مالی به‌ویژه پولشویی فراهم کرده‌اند. در ایران، گسترش فعالیت‌های رمزارزی در شرایطی صورت گرفته که سیاست جنایی کشور هنوز فاقد چارچوبی جامع، هماهنگ و فناورانه برای تنظیم‌گری و پیشگیری از سوء‌استفاده از این ابزارهاست. پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی و تطبیقی، به بررسی ابعاد تقنینی، قضایی و اجرایی سیاست جنایی ایران در قبال رمزارزها پرداخته و کارآمدی آن را در پیشگیری از پولشویی در بستر کسب‌وکارهای دیجیتال ارزیابی می‌کند. یافته‌ها نشان می‌دهد که خلأ قانون خاص رمزارزها، ناهماهنگی نهادی میان مراجع نظارتی و قضایی، و فقدان سازوکارهای نظارت فناورانه، مانع از تحقق سیاست جنایی مؤثر شده است. در مقابل، مطالعه تطبیقی نظام‌های پیشرو مانند اتحادیه اروپا، ایالات متحده و سنگاپور نشان می‌دهد که بهره‌گیری از فناوری‌هایی نظیر تحلیل زنجیره بلاک‌چین، احراز هویت دیجیتال و گزارش‌دهی هوشمند تراکنش‌های مشکوک می‌تواند به‌طور چشمگیری احتمال بروز پولشویی رمزارزی را کاهش دهد. بر این اساس، مقاله حاضر با تأکید بر ضرورت تدوین قانون جامع دارایی‌های دیجیتال، توسعه نظارت هوشمند و هم‌افزایی نهادی، چارچوبی برای سیاست جنایی پیشگیرانه و فناورانه در ایران پیشنهاد می‌کند.