سامانه همایش های دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی شهر

صفحه اصلی / اولین همایش بین المللی و سومین همایش ملی حقوق خصوصی نوین با محوریت کسب و کار و اقتصاد دیجیتال

مطالعه‌ی تطبیقی قوانین موضوعه چک در نظام حقوقی ایران، فرانسه و کنوانسیون ژنو

نویسندگان :

امین یارمحمودی¹ زهرا یارمحمودی²

1- دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد 2- دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز

کلمات کلیدی :

چک،اسناد تجاری،مقررات چک،مبادلات اقتصادی،حقوق تطبیقی

چکیده :

چک به‌عنوان یکی از مهم‌ترین اسناد تجاری در نظام‌های حقوقی مختلف، جایگاه ویژه‌ای در تسهیل مبادلات اقتصادی و مالی دارد. این سند علاوه‌بر کارکرد پرداخت فوری، نقشی مؤثر در ایجاد اعتماد و تسریع چرخه بازرگانی ایفا می‌کند. با وجود این، در حقوق کشورهای گوناگون، مقررات ناظر بر چک از حیث ماهیت حقوقی، شرایط اعتبار، ضمانت اجرا و شیوه‌ی رسیدگی قضایی تفاوت‌های قابل‌توجهی دارند که بررسی تطبیقی آن‌ها می‌تواند زمینه‌ساز اصلاحات تقنینی کارآمد باشد. در این مقاله با اتخاذ رویکردی تطبیقی، مقررات مربوط به چک در سه حوزه‌ی حقوقی ایران، فرانسه و کنوانسیون ژنو 1930 مورد تحلیل قرار گرفته است. مباحث اصلی پژوهش شامل تعریف و ماهیت چک، شرایط شکلی و ماهوی صدور آن، حدود مسئولیت‌های مدنی و کیفری صادرکننده و ظهرنویسان، مرور زمان دعاوی مرتبط و فرآیندهای رسیدگی قضایی است. در این میان، نظام حقوقی فرانسه با سابقه‌ی غنی در تنظیم روابط بازرگانی و نیز کنوانسیون ژنو به‌عنوان یکی از مهم‌ترین اسناد بین‌المللی متحدکننده مقررات اسناد تجاری، بستر مناسبی برای مقایسه و الگوبرداری فراهم می‌آورد. هدف نهایی این پژوهش واکاوی ظرفیت‌های تقنینی و شناسایی خلأهای موجود در حقوق ایران از رهگذر بهره‌گیری از تجارب حقوق تطبیقی است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که تلفیق دستاوردهای بین‌المللی با اقتضائات بومی می‌تواند به تدوین مقرراتی کارآمدتر در حوزه‌ی چک انجامیده و از این طریق، علاوه‌بر افزایش اعتماد عمومی به کارکرد این سند باعث ارتقا کارایی نظام حقوقی در پاسخگویی به نیازهای اقتصادی شود.