سامانه همایش های دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی شهر

صفحه اصلی / اولین همایش بین المللی و سومین همایش ملی حقوق خصوصی نوین با محوریت کسب و کار و اقتصاد دیجیتال

تجارت الکترونیک و دارایی های دیجیتال،نظام حکمرانی اقتصاد دیجیتال

نویسندگان :

محمدمهدی معصومی¹ حمیدرضا طحانی فینی² امیررضا نصیری³

1- دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشان 2- دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشان 3- دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشان

کلمات کلیدی :

تجارت الکترونیک،اقتصاد دیجیتال،حکمرانی دیجیتال،رمزارزها،بلاک چین

چکیده :

تحولات گسترده در فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی طی دهه‌های اخیر، منجر به شکل‌گیری اقتصاد دیجیتال به‌عنوان پارادایمی نوین در عرصه تعاملات اقتصادی شده است. در این زیست‌بوم نوظهور، تجارت الکترونیک و دارایی‌های دیجیتال—از جمله رمزارزها، توکن‌ها، داده‌های کلان و دارایی‌های مجازی—نقش محوری در بازتعریف مفاهیمی چون مالکیت، ارزش‌گذاری، اعتماد و نظارت ایفا می‌کنند. با این حال، ساختارهای حقوقی و نهادی سنتی که عمدتاً برای اقتصاد فیزیکی طراحی شده‌اند، در مواجهه با فناوری‌هایی نظیر بلاک‌چین، قراردادهای هوشمند و بازارهای غیرمتمرکز، با چالش‌هایی جدی در زمینه کارایی، شفافیت و پاسخ‌گویی مواجه‌اند. در ایران، قانون تجارت الکترونیکی (۱۳۸۲) و آیین‌نامه استخراج رمزارزها (۱۳۹۸) گام‌هایی ابتدایی در پذیرش اقتصاد دیجیتال محسوب می‌شوند، اما نبود قانون جامع و نهاد تنظیم‌گر مستقل، خلأهای حقوقی و نهادی قابل‌توجهی ایجاد کرده است. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی–تحلیلی و با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای و تحلیل تطبیقی، به بررسی ابعاد حقوقی، اقتصادی و نهادی تجارت الکترونیک و دارایی‌های دیجیتال پرداخته و با مرور تجربه کشورهای پیشرو مانند اتحادیه اروپا (مقررات MiCA)، سنگاپور (نهاد MAS) و امارات متحده عربی (مناطق آزاد دیجیتال)، چارچوبی پیشنهادی برای حکمرانی اقتصاد دیجیتال در ایران ارائه می‌دهد. این چارچوب با تأکید بر اصول شفافیت، امنیت، عدالت و توسعه پایدار، تلاش دارد تا زمینه‌ساز تحول نهادی، تقنین مؤثر و ارتقای اعتماد عمومی در حوزه اقتصاد دیجیتال باشد.