سامانه همایش های دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی شهر

صفحه اصلی / اولین همایش بین المللی و سومین همایش ملی حقوق خصوصی نوین با محوریت کسب و کار و اقتصاد دیجیتال

ابعاد حقوقی حفاظت از داده‌های شخصی در کسب‌وکارهای دیجیتال با بهره‌گیری از هوش مصنوعی

نویسندگان :

پریسا بنانی¹

1- دانشگاه ازاد اسلامی واحد تهران شمال

کلمات کلیدی :

حفاظت از داده‌های شخصی،حقوق داده،هوش مصنوعی،حفاظت از داده‌ها (GDPR)،کسب‌وکارهای دیجیتال

چکیده :

رشد فزاینده‌ی فناوری‌های دیجیتال و کاربرد گسترده‌ی هوش مصنوعی در کسب‌وکارها، به افزایش بی‌سابقه‌ی جمع‌آوری، پردازش و تحلیل داده‌های شخصی منجر شده است. در چنین شرایطی، حفاظت از داده‌های شخصی به‌عنوان یکی از ارکان بنیادین اعتماد عمومی و حکمرانی دیجیتال مطرح می‌شود. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی–تحلیلی و بر اساس مطالعه‌ی کتابخانه‌ای، به بررسی ابعاد حقوقی حفاظت از داده‌های شخصی در بستر هوش مصنوعی می‌پردازد. نتایج نشان می‌دهد که چارچوب‌های حقوقی سنتی، از جمله مقررات عمومی حفاظت از داده‌ها (GDPR)، با وجود کارآمدی در تضمین اصولی مانند شفافیت، رضایت و مسئولیت‌پذیری، در مواجهه با پیچیدگی‌های پردازش الگوریتمی و تصمیم‌گیری خودکار با چالش‌های جدی روبه‌رو هستند. در نظام حقوقی ایران نیز فقدان قانون جامع در این حوزه، زمینه‌ساز خلأهای اجرایی و تضاد میان منافع اقتصادی و حقوق بنیادین افراد شده است. یافته‌ها تأکید می‌کنند که برای تحقق حفاظت مؤثر از داده‌ها در عصر هوش مصنوعی، باید رویکردی میان‌رشته‌ای میان حقوق، فناوری و اخلاق اتخاذ شود و اصولی چون «حریم خصوصی در طراحی»، «توضیح‌پذیری الگوریتمی» و «مسئولیت‌پذیری فنی» به‌عنوان الزامات جدید قانونی مورد توجه قرار گیرند. در نهایت، این پژوهش پیشنهاد می‌کند که نظام حقوقی ایران با الهام از مقررات بین‌المللی، به تدوین قانون جامع و به‌روز در زمینه‌ی حفاظت از داده‌های شخصی در محیط‌های هوشمند اقدام نماید.