سامانه همایش های دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی شهر

صفحه اصلی / اولین همایش بین المللی و سومین همایش ملی حقوق خصوصی نوین با محوریت کسب و کار و اقتصاد دیجیتال

تحلیل حقوقی مسئولیت سکوهای دیجیتال در قبال جرائم سایبری و حمایت از کسب‌وکارها؛ مطالعه‌ای تطبیقی

نویسندگان :

آرمین کفائی نژاد¹

1- دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

کلمات کلیدی :

مسئولیت حقوقی،سکوهای دیجیتال،جرایم سایبری،حمایت از کسب و کار

چکیده :

در دهه اخیر، توسعه فزاینده پلتفرم‌های دیجیتال و استقرار کسب‌وکارهای مبتنی بر فناوری، زمینه‌ای نوین برای بروز جرائم سایبری فراهم آورده که در آن، مرز مسئولیت‌های قانونی پلتفرم‌ها به چالشی بنیادین برای نظام حقوقی بدل شده است. مسئله اصلی این پژوهش، بررسی حدود و مبانی مسئولیت مدنی و کیفری سکوهای دیجیتال در قبال کنش‌های مجرمانه کاربران است؛ به‌ویژه در شرایطی که خلأهای تقنینی گسترده‌ای در نظام حقوقی ایران در این خصوص وجود دارد. پژوهش حاضر با بهره‌گیری از روش توصیفی‌تحلیلی و مطالعه تطبیقی، به تحلیل چارچوب‌های قانونی حاکم بر مسئولیت پلتفرم‌ها در نظام‌های حقوقی ایران، اتحادیه اروپا و ایالات متحده پرداخته است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که برخلاف نظام حقوقی اتحادیه اروپا که با تصویب «قانون خدمات دیجیتال» (Digital Services Act, 2022) و ایالات متحده با تفاسیر متعدد از بند 230 قانون ارتباطات (Communications Decency Act, 1996) تلاش کرده‌اند تا تعادلی میان حمایت از نوآوری و تضمین امنیت دیجیتال برقرار سازند، در نظام حقوقی ایران، نبود قانون اختصاصی، نبود مسئولیت‌پذیری صریح، و تشتت رویه‌ها، مانعی جدی در مسیر شفافیت مسئولیت حقوقی پلتفرم‌ها در قبال جرائم کاربران محسوب می‌شود. این وضعیت، هم مانعی بر راه توسعه اقتصاد دیجیتال است و هم موجب تضعیف حقوق قربانیان جرائم سایبری. مقاله در پایان پیشنهادهایی برای اصلاح ساختار تقنینی و ایجاد نظامی مسئولیت‌پذیر اما حمایت‌محور برای سکوهای دیجیتال ارائه می‌دهد.